Kompetencje dziecka pięcioletniego wg podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego

1. Kształtowanie umiejętności społecznych
Dziecko:
· Potrafi podać podstawowe informacje o sobie
· Właściwie zachowuje się względem innych
· Nabyło umiejętność oceniania siebie
· Nie boi się sytuacji nowych i jest otwarte na kontakty z innymi
· Używa form grzecznościowych
· Właściwie reaguje na niepowodzenia i sukcesy
· Współdziała w zespole, podporządkowuje się przyjętym zasadom
· Wykazuje zainteresowanie problemami innych ludzi
2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywaniu ładu i porządku
Dziecko:
· Nabyło umiejętność systematycznego dbania o swoją czystość osobistą
· Prowadzi higieniczny tryb życia
· Wykazuje dobry poziom samoobsługi
· Nabyło umiejętność kulturalnego zachowywania się przy stole
· Aktywnie uczestniczy w czynnościach porządkowych
· Jest samodzielne w czynnościach codziennych
· Dba o wspólną własność
3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci
Dziecko:
· Jest aktywne werbalnie
· Poprawnie i wyraziście wypowiada się
· Uważnie słucha wypowiedzi innych
· Jasno formułuje własne poglądy, spostrzeżenia i myśli. Mówi o swoich przeżyciach, osiągnięciach, doświadczeniach i ewentualnych trudnościach
· Posiada bogaty zasób słownictwa
· Mowa płynna i poprawna pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym
4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia
Dziecko:
· Rozumie związki przyczynowo-skutkowe
· Nabyło umiejętność przewidywania skutków czynności manipulacyjnych na przedmiotach
· Potrafi obserwować i wyciągać wnioski z obserwacji
· Klasyfikuje, porządkuje obiekty wg określonego kryterium i formułuje uogólnienia
5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci
Dziecko:
· Dba o zdrowie, higienę własną i otoczenia
· Zna i stosuje zasady zdrowego żywienia
· Uczestniczy w grach i zabawach ruchowych, ćwiczeniach gimnastycznych i zabawach terenowych
· Podejmuje swobodne zabawy o charakterze ruchowym, z wykorzystaniem różnych przyborów, przyrządów i warunków terenowych
· Wykazuje dobrą sprawność fizyczną całego ciała
· Chętnie spędza czas na dworze
6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych
Dziecko:
· Przestrzega ogólne zasady bezpieczeństwa
· Stosuje zasady bezpiecznego poruszania się po drogach i zasady bezpiecznego korzystania ze środków transportu
· Radzi sobie w sytuacjach trudnych
· Zna swoje dane osobiste oraz podstawowe dane teleadresowe rodziców
· Unika zagrożeń płynących ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt
· Preferuje bezpieczne formy spędzania czasu wolnego
· Potrafi postępować bezpiecznie i rozważnie
7. Wychowanie przez sztukę - dziecko widzem i aktorem
Dziecko:
· Nabyło umiejętność słuchania i wypowiadania się na tematy związane z bezpośrednim przeżywaniem, doświadczaniem czy treścią słuchanego utworu literackiego lub oglądanego widowiska
· Swobodnie odtwarza treści utworów literackich i obserwowanych sytuacji za pomocą werbalnych i pozawerbalnych środków wyrazu
· Potrafi inscenizować treść i wchodzić "w role"
· Nabyło umiejętność właściwego zachowywania się podczas uroczystości i imprez zorganizowanych
8. Wychowanie przez sztukę - muzyka i śpiew, pląsy i taniec
Dziecko:
· Interesuje się muzyką i śpiewem
· Interpretuje ruchem wybrane tematy rytmiczne, muzyczne i melodyczne
· Dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku w utworach muzycznych
· Przedstawia za pomocą ruchu, muzyki, tańca własne spostrzeżenia i doznania
· Śpiewa piosenki indywidualnie i zbiorowo
· Nabyło umiejętność tworzenia prostego akompaniamentu do piosenek, zabaw ruchowych, z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych i akustycznych
9. Wychowanie przez sztukę: różne formy plastyczne
Dziecko:
· Stosuje różne techniki plastyczne
· Potrafi eksperymentować materiałem plastycznym
· Przejawia zainteresowanie malarstwem, sztuką ludową, rzeźbą i architekturą
· Dba o estetykę prac
· Utrzymuje dobre tempo pracy
10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych
Dziecko:
· Nabyło umiejętność planowania, projektowania i wykonywania kompozycji z różnorodnych materiałów i elementów
· Wykonuje różne prace wg pomysłu własnego lub wg wzoru
· Potrafi posługiwać się prostymi narzędziami i przyborami
· Interesuje się urządzeniami technicznymi i zna zasady działania niektórych z nich
· Przyswoiło umiejętność bezpiecznego korzystania z wybranych urządzeń użytku codziennego
11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń
Dziecko:
· Dostrzega zmiany zachodzące w przyrodzie
· Obserwuje i wypowiada się na temat dostępnych zjawisk przyrodniczych
· Rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla pór roku
· Zauważa zmiany o charakterze estetycznym np. w otoczeniu
· Jest zainteresowane przyrodą ożywioną i nieożywioną
· Nabyło umiejętność podejmowania właściwych decyzji i unikania zagrożeń
12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt
Dziecko:
· Posiada bogaty zasób wiadomości nt. roślin i zwierząt żyjących w różnych ekosystemach, charakterystycznych dla danego gatunku
· Wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt i wzrostu roślin w różnych środowiskach przyrodniczych
· Dostrzega zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku
· Czuje się współodpowiedzialne za stan środowiska naturalnego
· Rozumie współzależności występujące w przyrodzie, dostrzega konieczność jej ochrony i dba o nią
13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną
Dziecko:
· Potrafi przeliczać elementy i rozróżniać błędne liczenie od poprawnego
· Porównuje liczebność zbiorów
· Posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi w indywidualnym zakresie
· Nabyło umiejętność wyznaczania wyniku prostych operacji dodawania i odejmowania
· Porównuje i posługuje się określeniami dotyczącymi kierunków w przestrzeni
· Różnicuje, porównuje i posługuje się określeniami dotyczącymi położenia przedmiotów w przestrzeni
· Określa długość przedmiotów za pomocą prostych sposobów mierzenia np. kroki
· Zna zależności następowania po sobie dni i nocy, pór roku, dni tygodnia i miesięcy w roku
14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania
Dziecko:
· Odtwarza proste wzory
· Wykazuje prawidłową koordynację wzrokowo-ruchową
· Posiada dobry poziom sprawności manualnych
· Jest spostrzegawcze i wykazuje dobry poziom pamięci wzrokowej
· Prawidłowo trzyma narzędzie pisarskie
· Wykazuje zainteresowanie nauką czytania i pisania
· Wykazuje zainteresowanie książką
· Potrafi słuchać i analizować treści prostych utworów literackich
· Rozpoznaje sens informacji podanych w formie rysunków i symboli
· Nabyło umiejętność odczytywania krótkich podpisów czy napisów
· Dokonuje analizy i syntezy zdań, wyrazów i sylab
· Wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej
15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne
Dziecko:
· Wie, że jest Polakiem i szanuje symbole narodowe
· Nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, że stolicą Polski jest Warszawa
· Wie, że Polska należy do Unii Europejskiej
· Interesuje się ważniejszymi wydarzeniami z życia kraju
· Posiada podstawowe informacje dotyczące miejscowości, w której mieszka oraz zna ważniejsze instytucje użyteczności publicznej
· Zna specyfikę pracy w wybranych zawodach
· Potrafi określić własne miejsce w rodzinie, dostrzega jej wartość i znaczenie
· Jest tolerancyjne
· Jest świadome swoich praw oraz szanuje prawa i własność innych
· Szanuje godność osobistą oraz odmienność innych ludzi
· Zna podstawowe informacje dotyczące swojej rodziny ( podstawowe dane osobowe, miejsce pracy, zainteresowania).